Είναι η απίστευτη διόγκωση της μάζας των εκμεταλλευομένων που δημιουργεί την αυξανόμενη και λογική φιλοδοξία των εκμεταλλευτών.

Οι βασιλιάδες των ορυχείων, των κοιτασμάτων άνθρακα και χρυσού κάνουν λάθος που ανησυχούν. Η παραίτηση των υποτακτικών τους, καθαγιάζει την εξουσία τους. Δε χρειάζεται πλέον να υποστηρίζουν τη γελοιότητα, ότι η εξουσία τους παρέχεται από κάποιο ιερό δικαίωμα: η κυριαρχία τους νομιμοποιείται από τη λαϊκή συναίνεση. Ένα δημοψήφισμα του εργάτη που θα αποτελείται από πατριωτική προσκόλληση, κοινότοπες δημαγωγίες ή σιωπηλή υποταγή διαβεβαιώνει την κατοχή του αφεντικού και τη βασιλεία του αστού.

Σε αυτό το έργο, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τον “καλλιτέχνη”.
Είτε στο ορυχείο, είτε στο εργοστάσιο , ο Τίμιος Εργάτης, αυτό το πρόβατο, έχει μεταδώσει στο κοπάδι τη ψώρα.

Το ιδανικό του επόπτη έχει διαστρεβλώσει τα ένστικτα των ανθρώπων. Η αθλητική περιβολή την Κυριακή, οι πολιτικές συζητήσεις, η ψήφος… αυτές είναι οι ελπίδες που παίρνουν τη θέση του παντός. Η απεχθής καθημερινή εργασία δε γεννά ούτε μίσος ούτε έχθρα. Το μεγάλο κόμμα των εργατών σιχαίνεται τους τεμπέληδες που κακώς παίρνουν τα χρήματα που τους χορηγεί το αφεντικό.

Η καρδιά τους ανήκει στη δουλειά.

Είναι περήφανοι για τα, γεμάτα κάλλους, χέρια τους.

Όσο παραμορφωμένα και αν είναι τα δάχτυλα, ο ζυγός έχει κάνει χειρότερα στο μυαλό: τα καρούμπαλα της παραίτησης, της δειλίας και του σεβασμού έχουν μεγαλώσει κάτω από το δέρμα από το τρίψιμο στα χάμουρα. Ξιπασμένοι γέροι εργάτες κουνούν τα διαπιστευτήριά τους: σαράντα χρόνια στο ίδιο μέρος! Τους ακούμε να λένε για αυτό, καθώς ζητιανεύουν ψωμί στους αγρούς.

“Δείξτε έλεος, κυρίες και κύριοι, σε έναν άρρωστο γέρο άνθρωπο, ένα γενναίο εργάτη, ένα καλό Γάλλο, έναν εθελοντή αξιωματικό που πολέμησε στον πόλεμο, δείξτε έλεος, κυρίες και κύριοι.”

Έχει κρύο: τα παράθυρα παραμένουν κλειστά. Ο γέρος δεν καταλαβαίνει.

Δίδαξε τους ανθρώπους! Τι άλλο χρειάζεται; Η φτώχεια του δεν τον δίδαξε τίποτα. Όσο υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί, οι δεύτεροι θα συνωστίζονται για εκτελέσουν τις εργασίες που χρειάζεται. Ο τράχηλος του εργάτη είναι συνηθισμένος στο ζυγό. Όταν είναι ακόμα νέοι και δυνατοί, είναι απλά οικόσιτα κτήνη που δεν τρέχουν άγρια μέσα στις στοές.

Η ειδική τιμή του προλετάριου είναι να δέχεται όλα αυτά τα ψέματα, στων οποίων το όνομα καταδικάζεται σε αναγκαστική εργασία: καθήκον, πατρίδα κλπ. Τα δέχεται, ελπίζοντας πως μια μέρα θα ανέλθει στην αστική τάξη. Το θύμα κάνει τον εαυτό του συνεργό. Ο αναξιοπαθών μιλά για τη σημαία, στηθοδέρνεται, βγάζει το καπέλο του και φτύνει στον αέρα:

“Είμαι ένας τίμιος εργάτης!”
Και το φτύμα προσγειώνεται στα μούτρα του.

μετάφραση: Parabellum