Όχι, η ελευθερία δεν είναι για εμάς. Παραείμαστε αδαείς, φιλόδοξοι, υπερόπτες, δειλοί, αχρείοι, διεφθαρμένοι.
Μαρά
Πρέπει να το πω και θα το πω.
Με το να γράφω, αφιέρωσα τον εαυτό μου στο να ξορκίσω κάθε μορφής κομματισμό και στο να αρνηθώ να υποχωρήσω μπροστά σε οποιαδήποτε αλήθεια. Η υποκρισία μου είναι απεχθής, είτε προέρχεται από τη Δεξιά, είτε από την Αριστερά. Από αυτήν την ανάγκη για ειλικρίνεια απέκτησα πολλούς εχθρούς, ακόμα και -τι ειρωνεία- μεταξύ φίλων και αδελφών.
Ξυλοφορτώστε τους καπιταλιστές και τους φασίστες: μια χαρά. Μπράβο! Θα σας ενθαρρύνουν τουλάχιστον στα λόγια. (όταν πρέπει να πληρώσεις με τα δικά σου λεφτά είναι πιο δύσκολο, καταλήγεις να πληρώνεις με το ίδιο σου το τομάρι).
Αλλά, πιστέ άνθρωπε, μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να κριτικάρει το τι συμβαίνει στο σπίτι σου. Αποκάλυψε τα ψεγάδια του γείτονα σου, αλλά κλείσε τα μάτια σου στις αισχρότητες του κόμματός σου.
Ποτέ δεν ήξερα πως να το κάνω αυτό. Μάλλον γι’ αυτό δεν ήθελα ποτέ να είμαι μέλος κάποιου κόμματος, κάποιας εκκλησίας, κάποιας σέκτας. Η ανεξαρτησία μου είναι ότι πολυτιμότερο έχω.
Δεν είναι μια βολική κατάσταση. Τραβάς πολύ έχθρα πάνω σου. Ο ταραχοποιός. Αυτός που αρνείται να είναι συνεργός με τους φιλόδοξους, τους προδότες, τους κερδοσκόπους. Γιατί υπάρχουν. Και είναι παντού, παντού.
Αγαπώ με πάθος την ανθρωπότητα και έχω αφιερώσει τις καλύτερες μου προσπάθειες στον αγώνα για τους καταπιεσμένους. Όλοι οι τύραννοι με αηδιάζουν, όπως και όλοι εκείνοι που τους ανέχονται, τους κολακεύουν και τους υποστηρίζουν. Αφού τους καταστρέψω, θα γίνω εγώ τύραννος στη θέση τους; Θα αηδίαζα με τον εαυτό μου.
Λαέ, πρόσεχε τους δημαγωγούς. Είναι ο χειρότερός σου εχθρός. Σε χαϊδολογούν μόνο για να σε αρμέξουν καλύτερα. Βαθιά μέσα τους σε συχαίνονται και σε χλευάζουν, αλλά οι ώμοι σου τους είναι χρήσιμοι για να κουβαλούν το τύμπανο τους (που ποτέ δε θα χτυπήσει για σένα). Σε μισούν και αν μπορούσαν να σε βάλουν μια και καλή στη μέγγενη, θα το έκαναν ευχαρίστως. Και αργότερα ίσως το κάνουν. Προς το παρόν, χρειάζονται τα εκλογικά σου δικαιώματα, τις ψήφους σου και τις συνδρομές σου. Έτσι σε αποκαλούν μεγάλο, ευγενή και όμορφο και πως έχεις όλα τα δικαιώματα και τις αρετές.
Αν τους πιστεύεις είσαι ηλίθιος, είσαι χαμένος.
Το να λες στον εργάτη την αλήθεια, όλη την αλήθεια, όσο οδυνηρή και αν είναι, είναι ίσως ο μόνος τρόπος για να υπηρετήσεις τον σκοπό του και για να εργασθείς για την πραγματική του απελευθέρωση.
Με αηδιάζουν αυτοί, που λένε στο λαό πως θα φτάσει στην απόλυτη και παγκόσμια ευτυχία χωρίς να κάνει καμία προσπάθεια και χωρίς να τελειοποιήσει τον εαυτό του. Ψεύδονται σκόπιμα. Είναι, συμπτωματικά, προς το συμφέρον τους -αυτό των αφεντών, των φιλόδοξων αφεντών- το να εμποδίζουν τις μάζες να μορφωθούν. Δεν ισχύει πως με το να διορθώσουν τους εαυτούς τους θα είναι ικανές να προοδεύσουν και να πάρουν τη ζωή τους στα χέρια τους; Εκείνη την ημέρα, όντες άχρηστοι, οι αρχηγοί και οι ηγέτες δε θα έχουν τίποτα άλλο να κάνουν από το να εξαφανισθούν.
Με αηδιάζουν αυτοί που αρνούνται στον εργάτη το δικαίωμα στο ιδανικό και του μιλούν αποκλειστικά για την κοιλιά του.
Για αυτούς τα πάντα υποβιβάζονται σε μπριζόλα.
Μία πιο μεγάλη, πιο αιματοβαμμένη, πιο εύκολη να κατακτήσεις μπριζόλα. Το ιδανικό ενός άγριου θηρίου ή ενός πεινασμένου σκύλου.
Πρέπει να ζήσουμε. Αυτό σας το αναγνωρίζω. Αλλά προσθέτοντας: πρέπει να ζήσουμε για να εξελίξουμε μέσα μας τα υψηλότερα και καλύτερα χαρακτηριστικά του ανθρώπου: Αξιοπρέπεια! Συνείδηση! Αγάπη! Ελευθερία!
Τι καλό θα μου έκανε να καταβροχθίζω σαν bulldog, αν έπρεπε να αποκηρύξω τις πιο εξυψωτικές φιλοδοξίες και τις αγνότερες, ανιδιοτελείς χαρές;
Μην ακούτε αυτούς που θέλουν να υποβιβάσουν τα πάντα σε θέμα του στομαχιού: σας προσβάλλουν. Γίνετε ικανοί να πολεμήσετε για κάτι διαφορετικό από την κοιλιά και το πορτοφόλι. Χωρίς να τους μισήσετε για όλα αυτά (ας μην περνάμε στο άλλο άκρο) ας είμαστε δύσπιστοι απέναντι στους κόλακες, τους επαγγελματίες πολιτικούς, τους λογάδες. Ας πάμε προς την αλήθεια όποια και αν είναι, με όλη μας την καρδιά, χωρίς παρωπίδες και χωρίς να πνίξουμε καμία φωνή.
Δεν έχω κάποιο ιδιαίτερο μίσος για τους πλούσιους. Αν συμβαίνει να παραπονιέμαι για την ηλιθιότητα τους και να χλευάζω τις αξιώσεις τους, δε σημαίνει ότι ζηλεύω τα λεφτά τους.
Πρέπει να προσθέσω ότι δεν αρκεί να είναι κάποιος φτωχός για να αξίζει τη συμπάθεια μου;
Τα χρήματα κάνουν ανόητους και διεστραμμένους αυτούς που τα έχουν. Αλλά και αυτοί που δεν τα έχουν είναι γενικά τόσο κρετίνοι και φαύλοι όσο και οι πλούσιοι. Η επιθυμία να πλουτίσουν αρκεί για να καταπνίξει μέσα τους όλα τα γενναιόδωρα συναισθήματα και τη θέληση για δικαιοσύνη και καθαριότητα.
Και αυτοί οι 100% επαναστάτες, αυτοί οι οργανωμένοι προλετάριοι, αυτά τα συνειδητοποιημένα μέλη των συνδικάτων, αυτοί οι πρωτοπόροι του μέλλοντος που μεθοκοπάνε σαν ασβοί; Που δεν έχουν δέκα φράγκα να αγοράσουν ένα βιβλίο αλλά ξοδεύουν τα διπλάσια στο μπαρ. Που παραπατούν στους δρόμους και ξερνούν το κρασί τους καθώς ανεβαίνουν τα σκαλιά; Αυτοί είναι οι πρωτοπόροι του μέλλοντος, οι πρόδρομοι της Αρμονικής Πόλης, με τα βρώμικα πόδια τους, την κτηνώδη τους άγνοια, τις ζωώδεις απαιτήσεις τους, την όρεξη τους για το αλκοόλ και τα μπουρδέλα;
Χάρις ένα συγκεκριμένο υπουργό ονόματι Pomaret, από τον προηγούμενο χειμώνα οι εργάτες που εργάζονται εξήντα χρόνια στην ίδια επιχείρηση παραλαμβάνουν μετάλλιο τιμής για την εργασία.
Ναι, σωστά διαβάζετε: θα δώσουν μετάλλιο στους εργάτες που παρέμειναν για εξήντα χρόνια με το ίδιο αφεντικό.
Είναι δύσκολο να κοροϊδέψει κανείς πιο ανοιχτά αυτούς τους φτωχούς προλετάριους.
Αλλά εκείνοι δέχονται το μετάλλιο (το οποίο δε θα είναι καν από σοκολάτα). Θα είναι περήφανοι σαν παγόνια και θα πασχίσουν να κρατήσουν όρθια τα κουφάρια τους που έχουν αδειάσει, εξαντληθεί, συντριβεί από τα τόσα βάσανα, την τόσο παρατεταμένη προσπάθεια, την τόσο ανηλεή εκμετάλλευση.
Θα πάνε να φωτογραφηθούν με το μπιχλιμπίδι τους. Τόσο περήφανοι, τόσο ανόητοι όσο εκείνοι οι πατέρες δεκατεσσάρων παιδιών των οποίων τις ηλίθιες φάτσες εκδίδει συχνά η La Croix.
Ο πιο χαμερπής από τους σκλάβους είναι εκείνος που είναι χαρούμενος που είναι σκλάβος.
Οπότε παραδεχτήτε το: με πολλούς τρόπους ο σκλάβος είναι τόσο απεχθής όσο και ο αφέντης του.
Αν τρέμει από δειλία μπροστά στον ανώτερο του, παίρνει την εκδίκηση του, με έναν όχι λιγότερο δειλό τρόπο, από τον κατώτερό του.
Ο προλετάριος που τραυλίζει με δουλικότητα μπροστά στον προϊστάμενο του εργοστασίου πατσίζει το βράδυ δέρνοντας τη γυναίκα και τα παιδιά του. Τότε στέκεται όρθιος και φωνάζει. Τότε είναι πραγματικό αρσενικό!
Μέσα στο ίδιο το εργοστάσιο, αν έχει μαθητευόμενους τους χρησιμοποιεί σαν αποδιοπομπαίους τράγους. Τους τυραννάει και τους εξαντλεί μέσω της κακομεταχείρισης.
Ακριβώς όπως ο λοχίας χτυπά το φαντάρο στο στρατώνα επειδή του φώναξε ο διοικητής.
Δεν λάμπει έντονα η ανθρωπότητα;
Κάποτε λέγαμε: οι άνθρωποι. Σήμερα λέμε: οι μάζες.
Κάποτε λέγαμε: οι αντιπρόσωποί σας. Σήμερα υπάρχει η βάση και η κορυφή.
Τους αντιπροσώπους, τους γραμματείς κλπ. τους ονομάζουμε υπεύθυνους. Μήπως αυτό σημαίνει πως οι ψηφοφόροι είναι ανεύθυνοι, δηλαδή εν αγνοία;
Τι περιφρόνηση για το άτομο. Ο κομφορμισμός θριαμβεύει όλο και περισσότερο. Η ανθρώπινη προσωπικότητα παραμερίζεται. Μα τι λέω: εξαφανίζεται. Αν υπήρχε θα φαινόταν, θα αντιδρούσε, θα διαμαρτυρόταν. Είναι ικανή μόνο να βελάζει χειροκροτώντας και να ακολουθεί αδύναμα αρχηγούς που την οδηγούν στο σφαγείο. Μέσα στο τρομερό ισοπέδωμα των κοινωνικών κοπαδιών ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ γίνεται όλο και πιο σπάνιος. Και του κάνουμε τη ζωή όλο και πιο δύσκολη.
Με τα εκατομμύρια των μελών σας, τους συνδρομητές σας, δε σταθήκατε ικανοί να σώσετε την Ισπανική Επανάσταση. CGT, Κομμουνιστικά και Σοσιαλιστικά κόμματα τι προσπαθήσατε που να είχε αποτέλεσμα; Που να ήταν σοβαρό; Τα μόνο που ξέρετε είναι τα υλιστικά αιτήματα, τα μετρητά, αλλά το Ιδανικό, η υπεράσπιση ενός υψηλότερου ανιδιοτελή σκοπού; Πως θα μπορούσαν τα μέλη σας να το ξέρουν, αφού οι άθλιοι τσοπάνηδες τους, δεν τους μίλησαν ποτέ γι’ αυτό;
Το “Ο Τύραννος από τα κάτω” είναι έργο του Γάλλου αναρχοατομικιστή Andre Lorulot, και δημοσιεύτηκε στην έκδοση L’Idée Libre, το 1939.
Πηγή στα αγγλικά: The Tyrant From Below, The Anarchist Library
Μετάφραση στα ελληνικά: Parabellum